การขัดเกลาทางสังคม (สังคม)

คำว่าการขัดเกลาทางสังคม มาจากคำภาษาอังกฤษว่า Socialization ซึ่งมีผู้บัญญัติศัพท์ภาษาไทยใช้ต่างกันหลายคำ เช่น การอบรมให้เรียนรู้ระเบียบสังคม สังคมประกฤต สังคมประกิต สังคมกรณ์ การอบรมบ่มนิสัยสังคม เหล่านี้เป็นต้น ในที่นี้ขอใช้คำว่า การขัดเกลาทางสังคม

การขัดเกลาทางสังคม อาจออกมาในรูปของการขัดเกลาทางตรงและการขัดเกลาทางอ้อม

การขัดเกลาทางตรง เป็นไปอย่างจงใจหรือเจตนา เพื่อต้องการให้มีการปฏิบัติที่ถูกต้องตามระเบียบแบบแผนที่กลุ่มได้กำหนดไว้ว่าอะไรถูก อะไรผิด อะไรควรทำ อะไรไม่ควรทำ เพื่อให้บุคคลสามารถวางตัวได้อย่างเหมาะสมแก่สถานการณ์หนึ่งๆ

การขัดเกลาโดยทางอ้อม เป็นไปอย่างไม่จงใจหรือเจตนา ไม่ประสงค์จะให้เกิดประโยชน์แก่บุคคลโดยตรง แต่เกิดจากการลอกเลียนแบบมาปฏิบัติ